De Event Horizon Telescope (EHT) is een array van telescopen, die met behulp van de techniek Very Long Baseline Interferometry, een virtuele radiotelescoop vormt met een schoteldiameter ter grootte van de aarde. Door acht radiotelescopen te koppelen bereikte het team een ongekende gevoeligheid en resolutie bij de opname van het superzware zwarte gat in het centrum van sterrenstelsel M87.

Mijlpaal

In de toelichting op het toekennen van de prijs schrijft de Britse Royal Astronomical Society (RAS): ‘De eerste afbeelding van een zwart gat heeft al miljoenen mensen geïnspireerd, en zal dat blijven doen. De afbeelding vormt een belangrijke mijlpaal in menselijke vindingrijkheid en wetenschappelijke inspanning, en opent op ongekende wijze deuren naar nieuw onderzoek aan de fysica van roterende gasschijven rond superzware zwarte gaten.

De totstandkoming van de EHT was een ongekende en formidabele uitdaging, en werd alleen mogelijk gemaakt door decennialange inspanning en toewijding van dertien instituten en ruim 340 onderzoekers. Dit is een van de mooiste voorbeelden van een prestatie die voortkomt uit nauwe samenwerking tussen onderzoekers van over de hele wereld.’

Erkenning RAS

Sera Markoff, hoogleraar theoretische hoge-energie-astrofysica aan de Universiteit van Amsterdam, en vicevoorzitter van de wetenschappelijke raad van de EHT,: ‘We zijn verheugd dat een belangrijk instituut als de RAS erkent dat steeds meer baanbrekende wetenschap grote internationale teams nodig heeft. Het is prachtig dat deze prijs ook de jonge onderzoekers erkent, die vaak cruciale bijdragen aan de analyse hebben geleverd.’ Naast Markoff en Porth waren ook Dr. DooSoo Yoon, Dr. Gibwa Musoke, Dr. Koushik Chatterjee, en een groep Msc-studenten onderdeel van het team.

De RAS reikt de Group Achievement Award uit voor buitengewone prestaties door grote consortia in alle deelgebieden van de astronomie. Eerdere winnaars zijn het Planck-team in 2018 en het LIGO-team in 2017.

Het team dat de eerste foto van een zwart gat maakte, grossiert in prijzen en eervolle vermeldingen. Eerder won het bijvoorbeeld al de Breakthrough prize, de “Oscar van de wetenschap” en stond het in de eindejaarslijst van het tijdschrift Time. Ook kreeg het EHT-team de Bruno Rossi-prijs 2020 van de American Astronomical Society.