Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Het oppervlak van Betelgeuze voor en na zijn Grote Verduistering van 2019/2020. Credit: ESO/M. Montargès et al.

Betelgeuze is een rode superreus die bijna 20 keer zo zwaar is als de zon en een bijna 1200 keer grotere straal heeft. De meeste rode superreuzen exploderen op enig moment als supernova. Voorafgaand aan zo'n explosie kan de ster minder fel gaan schijnen. Mede-onderzoeker en expert op het gebied van zeer grote sterren Alex de Koter (Universiteit van Amsterdam en KU Leuven): "Dus toen Betelgeuze zoveel lichtzwakker werd, hielden we ons hart vast."

Very Large Telescope

De onderzoekers gebruikten de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili en maakten opnamen in december 2019, januari 2020 en maart 2020. "Voor deze ene keer zagen we het uiterlijk van een ster eens op een tijdschaal van enkele weken veranderen", zegt onderzoeksleider Miguel Montargès (Observatoire de Paris en KU Leuven).

Op basis van de telescoopbeelden en de bestaande kennis over Betelgeuze gaan de onderzoekers ervan uit dat de ster eerst een grote gasbel uitstootte. Daarna koelde een deel van het steroppervlak af. Dat zorgde ervoor dat de gasbel condenseerde tot een wolk met vaste silicaatdeeltjes. En die stofwolk overschaduwde de ster vervolgens als een soort stofsluier.

Zeldzaam

De Koter: "Zo'n stofwolk ontstaat waarschijnlijk eens in de 5 à 10 jaar, maar dat er een precies voor de ster zit, gebeurt hoogstens eens per eeuw. Zeldzaam dus, maar het is geen vooraankondiging van het einde van de ster. Natuurlijk blijven we Betelgeuze en andere rode superreuzen nauwgezet volgen, want je weet maar nooit."

Details van de publicatie

A dusty veil shading Betelgeuse during its Great Dimming. Door: M. Montargès et al. In Nature, 17 juni 2021. DOI: https://doi.org/10.1038/s41586-021-03546-8