Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Lead: Er is een tijd geweest waarin onze buurplaneet Mars bijna een tweeling van de aarde was, met hoge temperaturen en oceanen vol water op het oppervlak. Maar nu is het er koud en droog, en lijkt er maar weinig water aanwezig te zijn. Deze maand staat Mars in oppositie: een gebeurtenis die slechts eens in de twee jaar plaatsvindt.
Kenzie Nimmo

Hallo! Mag ik me even voorstellen? Mijn naam is Kenzie Nimmo en ik werk als promovenda aan het Anton Pannekoek Instituut (API). Dit academisch jaar schrijf ik elke maand een blogpost over verschillende onderwerpen, van onderzoek dat wij hier aan het API doen tot aanstaande astronomische gebeurtenissen.

 

Deze maand gebeurt er iets heel bijzonders. Op 14 oktober 2020 staat namelijk onze buurplaneet Mars in oppositie. Dat vieren we met een Mars-evenement dat op YouTube zal worden gelivestreamd. Zie voor meer informatie over dit evenement onze agenda: <link>

 

Wat is een oppositie? Een oppositie is het op een bepaalde manier op één lijn staan van de zon, de aarde en een planeet (in dit geval Mars). De aarde snijdt dan de lijn tussen de zon en Mars. Tijdens deze oppositie zal de rode planeet een van de helderste hemellichamen zijn. Aangezien Mars er twee keer zo lang over doet als de aarde om een baan om de zon te maken, vindt een de oppositie van Mars slechts eenmaal in de twee jaar plaats.

Diagram van de oppositie van Mars. Het aphelium is het punt van de baan van een hemellichaam om de zon waar zich dat het verste van de zon bevindt. Het dichtstbijzijnde punt is het perihelium. De oppositie van Mars in oktober 2020 ligt voorbij het perihelium van de baan, maar dichter bij een perihelische oppositie dan een aphelische, waardoor het de helderste oppositie van Mars zal zijn in de komende pakweg tien jaar.

Omdat een planeet bij oppositie per definitie direct tegenover de zon staat, is deze de gehele nacht zichtbaar. Hij komt rond zonsondergang op in het oosten en gaat rond zonsopgang onder in het westen. Bij heldere hemel zal Mars met het blote oog zichtbaar zijn. Om Mars te onderscheiden van de sterren en de andere planeten moet je twee dingen doen. Allereerst moet je kijken of het hemellichaam waar je naar kijkt niet fonkelt. Sterren fonkelen door een fenomeen dat scintillatie wordt genoemd, maar planeten fonkelen niet zichtbaar. Vervolgens controleer je of het hemellichaam een roodachtige kleur heeft (Mars wordt niet voor niets ‘de rode planeet’ genoemd).

De baan die Mars aan de hemel aflegt op een avond vlak voor oppositie. (Stellarium)

Ten slotte: wat maakt Mars zo interessant? Van alle planeten in ons zonnestelsel lijkt Mars het meeste op de aarde. De eigenschappen die Mars met de aarde gemeen heeft, zouden erop kunnen duiden dat er op Mars ook leven zou kunnen zijn of in het verleden geweest is. Onderzoek wijst erop dat Mars ooit warmer is geweest, meer water bevatte en een dikkere atmosfeer had, waardoor de planeet beter bewoonbaar zou zijn. Mars is dus heel interessant om te bestuderen, en op ‘slechts’ 65 miljoen kilometer afstand is de planeet ideaal om te worden verkend. NASA heeft in juli 2020 de rover Perseverance gelanceerd, die in februari 2021 Mars zal bereiken en antwoord zal verschaffen op vragen over de kans op leven op Mars.