Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
In een grote stad als Amsterdam is relatief weinig sterren te zien, zelfs tijdens een volkomen heldere nacht. Dit is het gevolg van lichtvervuiling. Ik had het voorrecht om een reis te mogen maken naar een plek midden in de woestijn van Arizona, waar het enige licht ’s nachts afkomstig is van de band van de Melkweg. Het is een adembenemend gezicht. Maar deze ervaring benadrukt ook hoeveel schade lichtvervuiling aanricht.
De hemel in een Dark Sky-gebied in Arizona. Foto: Matteo Colombo

Verstoring door te veel licht is niet alleen vervelend voor amateurastronomen, maar belemmert ook professionele sterrenkundigen bij hun onderzoek. Daarom worden de meeste telescopen gebouwd in afgelegen gebieden, die voortdurend moeten worden beschermd tegen oprukkende lichtvervuiling.

Naast de lichtvervuiling door steden zijn er nog andere vormen van verstoring die sterrenkundig onderzoek hinderen. Neem bijvoorbeeld de honderden Starlink-satellieten van SpaceX. Deze satellieten reflecteren zonlicht en zijn bijzonder helder. Dit is een probleem als sterrenkundigen verre objecten zoeken die weinig licht uitstralen, en daarvoor hemelfoto’s met een lange sluitertijd maken. De satellieten zorgen dan voor witte strepen op de foto, zodat we minder kunnen zien.

Starlink-satellieten gezien vanuit de Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili. Foto: NSF – National Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory / CTIO / AURA / DELVE
Starlink-satellieten gezien vanuit de Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili. Foto: NSF – National Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory / CTIO / AURA / DELVE

Lichtvervuiling is een probleem voor allerlei vormen licht. Bij radioastronomie zijn perytonen een voorbeeld van lichtvervuiling. Deze korte radiosignalen, die door API-onderzoeker Emily Petroff bij de Parkes-radiotelescoop in Australië werden ontdekt, lijken sterk op zogenaamde Fast Radio Bursts waar men naar op zoek was. Petroff ontdekte dat perytonen ontstonden als sterrenkundigen de magnetron in de kantine van het observatorium te vroeg openmaakten! Door deze verstoringen was de aard van FRB’s jarenlang een nog groter mysterie dan ze nu al is.

In Nederland vragen we ieder jaar aandacht voor de problemen van lichtvervuiling door in de Nacht van de Nacht alle lichten uit te doen. De Nacht van de Nacht viel in 2020 op 24 oktober.