Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Een team van astronomen, waaronder UvA sterrenkundige Per-Gunnar Valegård, publiceert vandaag beelden van meer dan tachtig jonge sterren, waaromheen mogelijk planeten aan het ontstaan zijn. De opnamen vormen een van de grootste inventarisaties van planeet-vormende schijven ooit. De onderzoekers publiceren hun directe inkijkje in de kraamkamers van planeten in drie artikelen in het vakblad Astronomy & Astrophysics.
Tien van de meer dan tachtig jonge sterren waarbij planeet-vormende schijven zijn gevonden. De beelden zijn gemaakt met het mede in Nederland ontwikkelde SPHERE-instrument van ESO's Very Large Telescope. SPHERE corrigeert de beeldverstorende effecten van de aardatmosfeer. De sterren werden afgedekt met een coronagraaf, een rond masker dat hun intense licht tegenhoudt en de zwakke omringende schijven beter zichtbaar maakt. De verschillende schijven zijn zo geschaald dat ze in deze collage ongeveer even groot lijken. (c) ESO/C. Ginski, A. Garufi, P.-G. Valegård et al.
Tien van de meer dan tachtig jonge sterren waarbij planeet-vormende schijven zijn gevonden. De beelden zijn gemaakt met het mede in Nederland ontwikkelde SPHERE-instrument van ESO's Very Large Telescope. SPHERE corrigeert de beeldverstorende effecten van de aardatmosfeer. De sterren werden afgedekt met een coronagraaf, een rond masker dat hun intense licht tegenhoudt en de zwakke omringende schijven beter zichtbaar maakt. De verschillende schijven zijn zo geschaald dat ze in deze collage ongeveer even groot lijken. (c) ESO/C. Ginski, A. Garufi, P.-G. Valegård et al.

De opnamen zijn vastgelegd met het mede in Nederland ontwikkelde SPHERE-instrument op de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. De nieuwe beelden bieden sterrenkundigen een schat aan gegevens om het vraagstuk van de planeetvorming te ontrafelen.

Deeltijddocent
De hoofdauteur van een van de onderzoeksartikelen is Per-Gunnar Valegård. Hij promoveerde onlangs aan de Universiteit van Amsterdam naast zijn baan als deeltijddocent aan de International School Hilversum. Een promoverende docent is in Nederland een zeldzame combinatie. Valegård hoopt dat de beelden zijn leerlingen zullen inspireren om in de toekomst wetenschapper te worden. 'Het is bijna poëtisch dat de processen die ons dichter bij de vorming van planeten, en uiteindelijk ook het ontstaan van leven in ons zonnestelsel leiden, zo wonderschoon zijn.'

Overstap van ster naar stervormingsgebieden
'Dit is echt een omslag binnen ons onderzoeksgebied,' zegt Christian Ginski, hoofdauteur van een van de andere onderzoeksartikelen. Ginski was eerder onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden en is nu docent aan de Universiteit van Galway (Ierland). 'We hebben de overstap gemaakt van de studie van afzonderlijke stersystemen naar dit enorme overzicht van complete stervormingsgebieden.'