Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
De Internationale Astronomische Unie heeft recent 2 planetoïden vernoemd naar UvA astronomen Alex de Koter en Ralph Wijers. Planetoïden (soms in de volksmond ook asteroïden genoemd, naar het Engelse asteroids) zijn kleine rotsachtige hemellichamen die in banen rond de zon bewegen tussen de planeten Mars en Jupiter. Twee van deze objecten zijn dus nu vernoemd naar de Koter en Wijers.
Artistieke weergave van de planetoidengordel (c) NASA

Verreweg de meeste planetoïden bewegen zich in banen tussen de planeten Mars en Jupiter, in de zogeheten planetoïdengordel. Als sinds de vorming van het zonnestelsel voorkomt Jupiter, door z’n zwaartekracht, dat deze zwerm objecten ‘samenklontert’ tot een volwaardige planeet. Het grootste exemplaar is Ceres met een diameter van bijna 1000 km, maar typische zijn ze slechts enkele kilometers groot. Planetoïden waarvan de banen goed bekend zijn, krijgen een officieel nummer. Inmiddels zijn dat er meer dan 800.000, waarvan slechts circa 25.000 een officiële naam heeft gekregen. Het benoemen van planetoïden is voorbehouden aan de Working Group on Small Body Nomenclature (WGSBN) van de IAU.

Professor Alex de Koter

De naar de Koter vernoemde planetoïde, nummer 12955, heeft een diameter van 2.347 km en beweegt in ongeveer 4,3 jaar tijd om de zon. Professor Alex De Koter bestudeert extreem zware sterren en was van 2006 tot 2021 voorzitter van de Minnaertcommissie voor educatie en outreach van NOVA, de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie. Hij ontving in 2024 ook de Kees de Jagerprijs voor zijn innovatieve aanpak en onuitputtelijke inzet voor sterrenkunde-onderwijs. Informatie over ‘zijn’ planetoïde is hier te vinden. “Wat een leuke en bijzondere eer dat je naam wordt verbonden aan een object in ons zonnestelsel dat al miljarden jaren bestaat”, reageert de Koter.

Professor Ralph Wijers

De naar Wijers vernoemde planetoïde, nummer 12956, beweegt in ongeveer 3,5 jaar om de zon en er is geen informatie over de diameter. Professor Ralph Wijers bestudeert hoogenergetische explosies zoals gammaflitsen en is hoofdredacteur van de preprint-server arXiv. Hij was ook directeur van sterrenkunde van de UvA en voorzitter van de adviesraad van de Nederlandse sterrenkunde als geheel. De informatie over ‘zijn’ planetoïde is hier te vinden. “Wat een mooi moment als je als kind en amateur al naar de hemel keek en daar nu iets rondvliegt met je naam, terwijl je van je hobby je beroep mocht maken”, aldus Wijers.

Beide objecten werden ontdekt in 1973 door Leidse astronomen-echtpaar Ingrid van Houten-Groeneveld en Cees van Houten. In de jaren 1950 tot en met 1970 ontdekten zij in totaal maar liefst 4.643 planetoïden op fotografische platen. Deze opnamen waren afkomstig van het Palomar-observatorium in Californië (Verenigde Staten), en werden daar gemaakt door de van oorsprong Nederlandse astronoom Tom Gehrels.